Οσφυαλγία

Η οσφυαλγία είναι κάθε πόνος στη μέση, ο οποίος παρουσιάζεται συνήθως ξαφνικά μετά από άρση βάρους ή από κάποια απότομη κίνηση και ποικίλει στο κάθε άτομο σε ένταση και σε διάρκεια.

Ο πόνος εντοπίζεται τοπικά στη μέση, αλλά κάποιες φορές μπορεί  να επεκτείνεται στο γλουτό, το μηρό και γενικότερα στα κάτω άκρα όταν συνυπάρχει δισκοκήλη, η οποία προκαλεί πίεση στο νεύρο και περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης. Ακόμα, αρκετές φορές η οσφυαλγία συνοδεύεται από ισχιαλγία, με επέκταση του πόνου μέχρι και τα δάκτυλα του ποδιού.

Η οσφυαλγία απαντάται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στα ενήλικα άτομα και είναι σχεδόν αποκλειστικό «προνόμιο» του ανθρώπινου είδους, εξαιτίας της όρθιας στάσης του σώματός μας. Η οσφυαλγία χαρακτηρίζεται από τη διάρκεια των συμπτωμάτων της σε οξεία (διαρκεί 4 εβδομάδες), υποξεία ( 4 με 12 εβδομάδες) και χρόνια οσφυαλγία ( συμπτώματα που επιμένουν πάνω από 3 μήνες).

Τι προκαλεί την οσφυαλγία;

Τα αίτια της οσφυαλγίας είναι διάφορα και οφείλονται συνήθως σε καλοήθη μυοσκελετικά προβλήματα. Αυτά είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, η σπονδυλαρθρίτιδα κ.α. Ακόμα η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια, όπως είναι η σκολίωση, η σπονδυλόλυση, διάφορες φεγμονώδεις παθήσεις, η σπονδυλολίσθηση, οι πρωτοπαθείς νεοπλασίες ( το μυέλωμα ή το νευρίνωμα), οι όγκοι κ.α.

Επίσης, πολύ σημαντικός παράγοντας εμφάνισης της οσφυαλγίας είναι η καθιστική ζωή, το υπερβολικό σωματικό βάρος και η έλλειψη σωματικής άσκησης, που αποδυναμώνει τους ραχιαίους μύες και όλους τους μύες της μέσης.

Πώς διαγιγνώσκεται η οσφυαλγία;

Συνήθως η οσφυαλγία δεν απαιτεί απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωσή της, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις, οπού συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Οι ανησυχητικές αυτές ενδείξεις, όπου η διαγνωστική απεικόνιση είναι απαραίτητη είναι οι εξής:

1. Η οστεοπόρωση
2. Η ηλικία (άνω των 70 χρόνων)
3. Ο πρόσφατος σοβαρός τραυματισμός
4. Η διάρκεια ( μεγαλύτερη των 6 εβδομάδων)
5. Ο καρκίνος που βρίσκεται σε εξέλιξη ή που θεραπεύτηκε πρόσφατα
6. Ανεξήγητη απώλεια βάρους
7. Ανοσοκαταστολή
8. Ανεξήγητος πυρετός
9. Νευρολογικό έλλειμμα
10. Η χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών φαρμάκων

Πώς προλαμβάνεται η οσφυαλγία;

Για την πρόληψη της οσφυαλγίας είναι αρκετό η καθημερινή άσκηση και η αποφυγή της καθιστικής ζωής. Αναλυτικότερα:

1. Η καθημερινή άσκηση και εκγύμναση των μυών της μέσης (κοιλιακοί, ραχιαίοι, γλουτιαίοι ). Όταν όμως βρισκόμαστε στην οξεία φάση της οσφυαλγία δεν πρέπει να γυμναζόμαστε.
2. Τα αθλήματα, τα οποία γυμνάζουν συνολικά το σώμα, όπως κολύμβηση
3. Ο έλεγχος του σωματικού μας βάρους και η διατήρησή του σε φυσιολογικά επίπεδα
4. Η διακοπή καπνίσματος
5. Η αποφυγή πολύωρης παραμονής στην ίδια καθιστική θέση.
6. Όταν πρέπει να σκύψουμε, σκύβουμε πάντα με τα γόνατα και όχι με τη μέση.
7. Αποφεύγουμε να σηκώνουμε βάρη και αν αυτό χρειαστεί, τότε φροντίζουμε να πάρουμε τη σωστή στάση στο σώμα μας
8. Η χρήση ορθοπεδικού στρώματος

Οι απλές αυτές οδηγίες βοηθούν σημαντικά στην πρόληψη από κάθε είδους πόνους και ενοχλήσεις στη μέση και κυρίως στην οσφυαλγία.

 

Ποιες θεραπείες υπάρχουν για την οσφυαλγία;

Η θεραπεία για την οσφυαλγία διαφέρει από ασθενή σε ασθενή αναλόγως τα αίτια που την έχουν προκαλέσει, τα κλινικά δεδομένα και τον ίδιο τον ασθενή. Οι θεραπείες που εφαρμόζονται είναι οι εξής:

1. Η ανάπαυση- κατάκλιση
2. Η τοπική εφαρμογή θερμών επιθεμάτων, ανακουφίζει τη μέση από τον πόνο
3. Η ζώνη για τη μέση ανακουφίζει από τον πόνο κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων
4. Η φαρμακευτική αγωγή, η οποία περιλαμβάνει διάφορα αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά φάρμακα και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
5. Καθημερινή σωματική άσκηση για την ενδυνάμωση των μυών της μέσης
6. Συγκεκριμένα αθλήματα, όπως η κολύμβηση
7. Η φυσικοθεραπεία
8. Ο βελονισμός
9. Η χειρουργική επέμβαση, εφόσον αποτύχουν όλοι οι υπόλοιποι τρόποι αντιμετώπισης

Ανάπαυση- κατάκλιση

Θα πρέπει να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί με τα χρονικά διαστήματα που μένετε στο κρεβάτι, καθώς η κατάκλιση μεγάλης διαρκείας δεν συνιστάται. Αντιθέτως, θα πρέπει να παραμένετε δραστήριοι, όσο το επιτρέπει η κατάσταση της μέσης σας.

Κατά την κατάκλιση, καλό είναι να έχετε κάτω από τη μέση σας μια διπλωμένη πετσέτα, ώστε να ξεκουράζεστε πλήρως και κάθε 20 με 30 λεπτά να αλλάζετε θέση για να χαλαρώνουν οι μύες σας. Ακόμα πολύ σημαντικό είναι το στρώμα του κρεβατιού σας να είναι σκληρό, καθώς βοηθά τη μέση σας.

Φυσικοθεραπεία

Η φυσικοθεραπεία στην οσφυαλγία έχει πολύ καλά αποτελέσματα και οδηγεί σε γρήγορη αποκατάσταση των ασθενών. Στόχος της είναι η μείωση του πόνου, η βελτίωση της ποιότητας ζωής του/της ασθενούς, την αύξηση της λειτουργικότητας και της φυσικής δραστηριότητας του, την αποφυγή των υποτροπών και τη μείωση των φαρμάκων.

Θα πρέπει όμως να ξεκινήσει άμεσα, καθώς οι μυϊκές ομάδες ατροφούν εύκολα και δημιουργούν προβλήματα στην αντοχή και τη δύναμη, τα οποία αν δεν αποκατασταθούν γρήγορα, επηρεάζουν τον καθημερινό τρόπο ζωής των ατόμων που πάσχουν από οσφυαλγία. Το πρόγραμμα αποκατάστασης διαφέρει αναλόγως το στάδιο που βρίσκεται η οσφυαλγία. Στο οξύ στάδιο, ο στόχος είναι η μείωση του πόνου και του οιδήματος.

Αυτά επιτυγχάνονται με ήπιες μαλάξεις, μέσω αναλγητικών ρευμάτων (TENS) και διαδυναμικών ρευμάτων, τα οποία αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος και απομακρύνουν από τους ιστούς τις φλεγμονώδης ουσίες. Στο υποξύ στάδιο, δίνεται έμφαση στη μείωση του πόνου και της δυσκαμψίας και στην ενδυνάμωση των μυών του κορμού και των κάτω άκρων. Η μεν δυσκαμψία αντιμετωπίζεται με τη θερμοθεραπεία, με ειδικές τεχνικές κινητοποίησης και διατάσεις με manual therapy και η δε ενδυνάμωση των μυών με ειδικές ασκήσεις.

Τέλος, στο χρόνιο στάδιο, στόχος της φυσικοθεραπείας είναι η ενδυνάμωση των μυών και η αντοχή τους, η οποία επιτυγχάνεται με τη βοήθεια μέσων, όπως βαράκια και λάστιχα και με επανάληψη των ασκήσεων ενδυνάμωσης.

Βελονισμός

Ο βελονισμός έχει πολλά πλεονεκτήματα στην οσφυαλγία και είναι πολύ σημαντικός στην αντιμετώπισή της. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας τοποθετούνται 10 με 20 βελόνες στην περιοχή του πόνου και σε άλλα σημεία του σώματος, τα οποία σχετίζονται με τη συνολική βελτίωση της υγείας.

Ο βελονισμός είναι μια διαδικασία ανώδυνη, καθώς τα τσιμπήματα είναι ανεπαίσθητα και η διάρκεια της κάθε συνεδρίας δεν ξεπερνά τα 35 λεπτά. Ο βελονισμός έχει μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας, καθώς έχει αντιφλεγμονώδη δράση, και προκαλεί αύξηση στις τιμές των ενδογενών οπιοπειδών ουσιών, όπως της ενδορφίνης-Β.

Η ενδορφίνη-Β χαλαρώνει και ηρεμεί τον/την ασθενή και έχει ισχυρή αναλγητική δράση. Ο βελονισμός δεν έχει καμία παρενέργεια και η διάρκεια του για την οσφυαλγία δεν ξεπερνά τον ένα μήνα.

Γενικότερα, η οσφυαλγία δεν χρειάζεται μόνο ανάπαυση και τη φαρμακευτική αγωγή για να αντιμετωπιστεί. Για την αντιμετώπισή της είναι πολύ σημαντικές οι καθημερινές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών κάμψης της μέσης, δηλαδή των κοιλιακών μυών και των μυών έκτασης της μέσης, δηλαδή των ραχιαίων μυών.

Ακόμα, οποιαδήποτε θεραπευτική αντιμετώπιση θα πρέπει να ανταποκρίνεται και να σχεδιάζεται αναλόγως την ηλικία του/ της ασθενούς ,τις σύνοδες παθήσεις, τις υποτροπές, τις καθημερινές δραστηριότητες και τη φάση της οσφυαλγίας.