Χονδροπάθεια

Η χονδροπάθεια είναι μια πολύ συχνή πάθηση των γονάτων, η οποία επηρεάζει τον ιστό του χόνδρου των οστών, προκαλώντας έτσι τη διάβρωσή του. Ο χόνδρος, δηλαδή ο λείος ιστός που περιβάλει τις αρθρώσεις, αποτρέπει τις μεταξύ τους τριβές.

Στο γόνατο, ο χόνδρος αυτός ονομάζεται επιγονατιδικός και προστατεύει την άρθρωση του γόνατος. Εάν ο χόνδρος αυτός, λόγω αλλοιώσεων διαβρωθεί, τότε εκφυλίζεται και τελικά καταστρέφεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον έντονο πόνο, τη συλλογή υγρού και τη δυσλειτουργία της άρθρωσης.

Η χονδροπάθεια πλήττει κυρίως τους εφήβους, ιδιαίτερα τα κορίτσια και τις γυναίκες άνω των 40 ετών. Ακόμα, σημαντικό ρόλο εμφάνισης της πάθησης παίζει το επάγγελμα και ο αθλητισμός. Άτομα που λόγω δουλειάς καταπονούν τα γόνατά τους και οι αθλητές, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποκτήσουν χονδροπάθεια.

Τέλος, ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας για την εμφάνιση της χονδροπάθειας αποτελεί η παχυσαρκία και οι διάφορες γενετικές ανωμαλίες του γόνατος που μπορεί να παρουσιάζουν κάποια άτομα.

Χονδροπάθεια: Στάδια

Η χονδροπάθεια αποτελείται από τέσσερα ( 4 ) στάδια. Αυτά είναι:

1. Στάδιο I : Σε αυτό το στάδιο παρουσιάζεται οίδημα και μαλάκυνση του χόνδρου. Στη μικροσκοπική εξέταση τα χονδροκύτταρα είναι φυσιολογικά, αλλά παρατηρούνται μικρές ρωγμές του χόνδρου.
2. Στάδιο II: Παρατηρούνται στο χόνδρο ρωγμές, οι οποίες όμως δεν έχουν επεκταθεί ακόμη στο υποχόνδριο οστό
3. Στάδιο III: Οι ρωγμές και ο κατακερματισμός του χόνδρου επεκτείνονται ως το υποχόνδριο οστό και καλύπτουν σχεδόν το 50% του χόνδρου. Η αρθρίτιδα της επιγονατιδομηριαίας έχει ήδη εμφανιστεί. Τα χονδροκύτταρα έχουν εκφυλιστεί και μερικά από αυτά έχουν μετατραπεί σε ινώδη ιστό.
4. Στάδιο IV: Οι διαβρωτικές αλλοιώσεις και η απογύμνωση είναι εμφανείς στο υποχόνδριο οστό και οι αλλοιώσεις έχουν επεκταθεί μέσα στο οστό και καταλαμβάνουν πάνω από το 50% του χόνδρου. Ακόμα, παρουσιάζεται υμενίτιδα της άρθρωσης και οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις.

 

Ποια είναι τα αίτια που δημιουργείται η χονδροπάθεια και ποιοι παράγοντες την επιβαρύνουν;

 

Τα αίτια της χονδροπάθειας είναι άγνωστα, αλλά υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της. Οι επιβαρυντικοί αυτοί παράγοντες είναι:

1. Οι διάφορες κακώσεις στην περιοχή του γόνατος, όπως το κάταγμα
2. Η αδυναμία των τετρακέφαλων
3. Η υψηλή ή ασταθής επιγονατίδα
4. Η μετατόπιση της επιγονατίδας
5. Το σύνδρομο αυξημένης πλάγιας πίεσης της επιγονατίδας
6. Οι παραμορφώσεις του πέλματος
7. Η υπερευλυγισία των αρθρώσεων
8. Η παχυσαρκία
9. Η πρωτοπαθής εκφύλιση του χόνδρου
10. Η χειρουργημένη ρήξη πρόσθιου συνδέσμου του γόνατος

Τι συμπτώματα παρουσιάζει η χονδροπάθεια;

Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου η χονδροπάθεια δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα. Εάν όμως παρουσιαστούν συμπτώματα, συνήθως είναι:

1. Ο πόνος στην επιγονατίδα κατά τη βάδιση, το τρέξιμο και ιδιαίτερα κατά το ανεβοκατέβασμα της σκάλας ή όταν το γόνατο παραμένει για πολλή ώρα σε θέση κάμψης, π.χ. οκλαδόν.
2. Το αίσθημα αστάθειας ή «κλείδωμα» του γόνατος
3. Ο κριγμός κατά τη διάρκεια της κάμψης και της έκτασης του γόνατος και ελαφρύ πρήξιμο
4. Η δυσκαμψία του γόνατος
5. Η ατροφία του τετρακεφάλου, η οποία προήλθε από την αχρησία του γόνατος λόγω χρόνιου πόνου

Ο πόνος σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολα εντοπίσιμος και ασαφής, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι έντονος και εντοπίζεται σε μια μόνο περιοχή του γόνατος.   Τα συμπτώματα γενικότερα σπάνια παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης.

Πώς διαγιγνώσκεται η χονδροπάθεια;

Η χονδροπάθεια μπορεί να διαγνωστεί αρχικά μέσω της κλινικής εξέτασης και να επιβεβαιωθεί με εξετάσεις όπως την απλή ακτινογραφία, την αξονική τομογραφία και τη μαγνητική τομογραφία.

Κατά την κλινική εξέταση, θα ζητηθεί από τον/την ασθενή να πάρει συγκεκριμένες θέσεις και να κάνει συγκεκριμένες κινήσεις, έτσι ώστε να ελεγχθεί η λειτουργικότητα του γόνατος. Οι ασθενείς με χονδροπάθεια, κατά τη διάρκεια της εξέτασης νοιώθουν πόνο, ενόχληση και εντοπίζεται κριγμός στο πάσχων γόνατο.

Η απλή ακτινογραφία βοηθά τη διάγνωση μόνο εάν η χονδροπάθεια είναι σε προχωρημένο στάδιο ( στάδιο IV ), οπότε και θα φανεί η υποχόνδρια σκλήρυνση και ο σχηματισμός νεοφύτων.  Η μαγνητική τομογραφία είναι πιο χρήσιμη από την απλή ακτινογραφία, καθώς εντοπίζει τη χονδροπάθεια, αλλά δεν είναι τόσο ακριβής όσο η αξονική τομογραφία.

Η αξονική τομογραφία είναι η πιο χρήσιμη απεικονιστική μέθοδος για τη χονδροπάθεια, καθώς αναδεικνύει την ευθυγράμμιση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης, τις εξωαρθρικές και ενδαρθρικές ασβεστώσεις, την ακεραιότητα του αρθρικού χόνδρου της επιγονατίδας και την ύπαρξη υμενικών πτυχών και κύστεων.

Πώς θεραπεύεται η χονδροπάθεια;

Η χονδροπάθεια στην ήπια μορφή της μπορεί να θεραπευτεί μόνη της μέσα σε μερικές εβδομάδες, με την ανάπαυση και την αποφυγή δραστηριοτήτων, καθώς και την απώλεια βάρους σε υπέρβαρα άτομα. Επικουρικά, για την αντιμετώπιση του πόνου και του οιδήματος, μπορούν να χορηγηθούν τα κατάλληλα φάρμακα από το γιατρό.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η αντιμετώπιση της χονδροπάθειας με τη φυσικοθεραπεία και το βελονισμό, φέρουν θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου, τη μείωση της φλεγμονής και του οιδήματος κ.α.

 

Φυσικοθεραπεία

Με τη φυσικοθεραπεία απελευθερώνεται το νευρικό σύστημα και επαναφέρεται η ομαλή λειτουργία του. Η φυσικοθεραπεία αντιμετωπίζει τη χονδροπάθεια σταδιακά, με βάση την πορεία του/της ασθενούς.

Όταν η χονδροπάθεια βρίσκεται σε έξαρση ( οξεία φάση ), τότε οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στοχεύουν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής, στην ανακατασκευή του ιστού και τη μείωση του οιδήματος.

Στη φάση που το οίδημα έχει υποχωρήσει, η φυσικοθεραπεία στοχεύει στην ενδυνάμωση των τετρακεφάλων. Μαζί με τις συνεδρίες με το γιατρό, ο/ η ασθενής θα πρέπει να κάνει και συγκεκριμένες ασκήσεις στο σπίτι.

Τα αποτελέσματα της φυσικοθεραπείας παρατηρούνται μέσα σε λίγες εβδομάδες από την πρώτη συνεδρία. Πιο αναλυτικά, για την αντιμετώπιση της χονδροπάθειας συνιστώνται ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των τετρακεφάλων, ηλεκτρική διέγερση και όταν η χονδροπάθεια αρχίζει να βελτιώνεται, το στατικό ποδήλατο μαζί με ασκήσεις ενδυνάμωσης των οπισθίων μηριαίων.

Βελονισμός

Η χονδροπάθεια μπορεί να αντιμετωπιστεί και με το βελονισμό. Στο βελονισμό, οι ιδιαίτερα λεπτές βελόνες τοποθετούνται στα σημεία ενδιαφέροντος και στοχεύουν στη μείωση του πόνου και την ανακούφιση από τα συμπτώματα. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο βελονισμός δεν έχει παρενέργειες και είναι μια εντελώς ακίνδυνη μέθοδος.

Ο βελονισμός έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της χονδροπάθειας, καθώς μειώνει τον πόνο και τα δυσάρεστα συμπτώματά της.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι και οι δύο αυτοί τρόποι για να αντιμετωπιστεί η χονδροπάθεια πρέπει να συνοδεύονται και από τα εξής:

1. Την ανάπαυση
2. Την αποφυγή έντονων κυρίως δραστηριοτήτων
3. Τη βελτίωση των επιβαρυντικών παραγόντων
4. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
5. Τα ψυχρά επιθέματα