Εγκεφαλικό

Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια βλάβη, η οποία προκαλείται όταν η ροή του αίματος μέσα από τις αρτηρίες διαταραχθεί ή σταματήσει ξαφνικά, οπότε τα εγκεφαλικά κύτταρα παύουν να παίρνουν οξυγόνο και πεθαίνουν.

Ένα εγκεφαλικό μπορεί να είναι είτε ισχαιμικό, δηλαδή το αίμα να σταματήσει να ρέει επειδή ο θρόμβος ή η πλάκα στην αρτηρία  το εμποδίζουν, είτε αιμορραγικό, δηλαδή η αρτηρία να έχει σπάσει από ρήξη.

Σε μεγαλύτερη συχνότητα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ισχαιμικό σε ποσοστό πάνω από 75% . Ακόμα, ένα εγκεφαλικό μπορεί να είναι ελαφρύ ή βαρύ με αποτελέσματα προσωρινά ή μόνιμα αντίστοιχα.

Κάποιες ομάδες ατόμων έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό, όπως οι άνδρες, άτομα με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, άτομα διαβητικά και προχωρημένης ηλικίας.

Πώς προκαλείται το εγκεφαλικό;

Το εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλείται συνήθως σε άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως στους άντρες, τους ηλικιωμένους κ.α., αλλά πολλές φορές κάποιοι παράγοντες είναι εξαιρετικά επιβαρυντικοί και μπορούν να οδηγήσουν σε ένα εγκεφαλικό. Αυτοί οι παράγοντες βέβαια μπορούν να αντιμετωπιστούν και είναι οι εξής:

1. Το κάπνισμα: Το κάπνισμα διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου
2. Ο διαβήτης: Ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνου πρόκλησης ισχαιμικού εγκεφαλικού έως και 6 φορές. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος εάν συνυπάρχει υπέρταση
3. Η υπέρταση: Η υπέρταση αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα πρόκλησης τόσο ισχαιμικού όσο και αιμορραγικού εγκεφαλικού. Η υπέρταση, σε ένα άτομο 50 ετών και πάνω, αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισής του μέχρι και 4 φορές.
4. Η καρδιακή και αγγειακή νόσος: Η κολπική μαρμαρυγή θεωρείται η συχνότερη καρδιακή πάθηση που μπορεί να προκαλέσει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Άλλες καρδιακές και αγγειακές παθήσεις που ευνοούν το εγκεφαλικό είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η ασυμπτωματική στένωση της καρωτίδας, παθήσεις των βαλβίδων, η διατατική μυοκαρδιοπάθεια κ.α.
5. Το ιστορικό παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου: Η προσωρινή αυτή διακοπή της ροπής του αίματος σε ένα σημείο του εγκεφάλου, αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι μελλοντικού εγκεφαλικού. Αυτή η διακοπή δεν διαρκεί πάνω από 24 ώρες και αποτελεί ένδειξη ότι η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο είναι διαταραγμένη.

Τι συμπτώματα παρουσιάζει ένα εγκεφαλικό;

Τα συμπτώματα που παρουσιάζει ένα εγκεφαλικό είναι τα εξής:

1. Αδυναμία, μούδιασμα, παράλυση στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια
2. Δυσκολίας την ομιλία, την κατανόηση και σύγχυση
3. Ζαλάδα, απώλεια ισορροπίας, δυσκολία στο βάδισμα και απώλεια συντονισμού κινήσεων
4. Δυσκολίες στην όραση (απώλεια ή μείωση της όρασης στο ένα ή και τα δύο μάτια)
5. Ημιπληγία (παράλυση της μισής πλευράς του σώματος)
6. Δυσκολία στην κίνηση της γλώσσας
7. Ξαφνικός επίμονος πυρετός, χωρίς γνωστά αίτια
8. Έντονη όσφρηση καμένου

Πώς διαγιγνώσκεται το εγκεφαλικό;

Το εγκεφαλικό επεισόδιο διαγιγνώσκεται μέσω των εξετάσεων αίματος, νευρολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων. Η αξονική και μαγνητική τομογραφία είναι η καλύτερη μέθοδος διάγνωσης ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Μάλιστα, οι αιμορραγίες στον εγκέφαλο διαγιγνώσκονται σε μεγάλο ποσοστό με τη μαγνητική τομογραφία.

Πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε από ένα εγκεφαλικό;

Ο καλύτερος τρόπος ώστε να προφυλαχτούμε από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η αντιμετώπιση των παραγόντων που ευνοούν την εμφάνισή του. Κάποιοι από αυτούς τους παράγοντες δεν μπορούν να τροποποιηθούν, καθώς είναι η ηλικία και το φύλο. Οι υπόλοιποι όμως, με την κατάλληλη αγωγή, μπορούν να τροποποιηθούν και να μην αποτελούν τόσο σοβαρό και επικίνδυνο παράγοντα.

1. Το κάπνισμα: Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τις πιθανότητες πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου
2. Το υπερβολικό σωματικό βάρος-παχυσαρκία, υψηλές τιμές λιπιδίων ( χοληστερίνη ): Μειώστε το αλάτι και τις λιπαρές τροφές
3. Ο σακχαρώδης διαβήτης: Πρέπει να πραγματοποιείται ρύθμιση του σακχάρου υπό τις οδηγίες του γιατρού
4. Η υπέρταση: Με τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και τα κατάλληλα φάρμακα, μπορούμε να αποφύγουμε και να βελτιώσουμε την υπέρταση. Τα αντιυπερτασικά φάρμακα που χορηγούνται είναι συνήθως τα διουρητικά, οι ανταγωνιστές ασβεστίου, οι ανταγωνιστές της αγγειοτενσίνης II κ.α.
5. Οι καρδιοπάθειες, κυρίως η κολπική μαρμαρυγή: Η κολπική μαρμαρυγή ευθύνεται για το σχηματισμό θρόμβων, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν εγκεφαλικό
6. Προηγούμενο ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
7. Η καθιστική ζωή: Η αποφυγή της καθιστικής ζωής και η καθημερινή ήπια αθλητική δραστηριότητα μειώνει τις πιθανότητες να παρουσιαστεί εγκεφαλικό επεισόδιο

Τι θεραπείες υπάρχουν για το εγκεφαλικό;

Άμεση θεραπευτική μέθοδος για την αντιμετώπιση του εγκεφαλικού επεισοδίου δεν υπάρχει. Η αντιμετώπιση έγκειται στη θεραπεία των επιβαρυντικών παραγόντων που οδήγησαν στο εγκεφαλικό.

Όπως και στην πρόληψη, έτσι και στην αντιμετώπιση είναι σημαντική η διακοπή του καπνίσματος, η διατήρηση του φυσιολογικού σωματικού βάρους ή η μείωση κιλών όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο και η καταπολέμηση των συναφών ασθενειών με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση του/της ασθενούς μετά από ένα εγκεφαλικό παίζουν η φυσικοθεραπεία και ο βελονισμός.

Φυσικοθεραπεία

Με τη φυσικοθεραπεία επιτυγχάνεται η βελτίωση των κινητικών δυσλειτουργιών που έχει αφήσει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτές οι δυσλειτουργίες συμπεριλαμβάνουν τα εξής:

1. Αδυναμία ή παράλυση της μιας πλευράς του σώματος ή μέρους της μιας πλευράς, όπως το χέρι ή το πόδι. Αυτή η δυσλειτουργία παρατηρείται στο αντίθετο τμήμα του σώματος από ότι βρίσκεται η βλάβη στον εγκέφαλο.
2. Σπαστικότητα, μυϊκοί σπασμοί και μυϊκή δυσκαμψία
3. Προβλήματα μνήμης και προσοχής
4. Κόπωση
5. Διαταραχές της ισορροπίας και της νευρομυϊκής συναρμογής
6. Προβλήματα έκφρασης και κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου
7. Δυσκολίες στην αυτοεξυπηρέτηση
8. Κατάθλιψη
9. Δυσκολίες στον έλεγχο συναισθημάτων κ.α.

Η αποκατάσταση του/της ασθενούς χωρίζεται σε δυο στάδια, το αρχικό και το στάδιο της σχετικής ανάρρωσης. Κατά το αρχικό στάδιο της αποκατάστασης πραγματοποιούνται παθητικές κινήσεις και συνεχείς αλλαγές θέσεων, έτσι ώστε να διατηρηθεί η τροχιά των αρθρώσεων και να προληφθούν τυχόν παραμορφώσεις και κατακλίσεις. Έμφαση δίνεται σε θέσεις των άνω και κάτω ακρών.

Η εκπαίδευση του/ της ασθενούς να γυρίζει δεξιά και αριστερά με σκοπό να σηκωθεί σε καθιστή θέση και να παραμείνει μόνος του είναι πολύ σημαντική, καθώς και οι ασκήσεις των κάτω άκρων που τα προετοιμάζουν ώστε να δεχτούν το βάρος για τη θεραπεία της βάδισης.

Ακόμα, ίδια βαρύτητα έχουν και οι ασκήσεις για τα άνω άκρα ώστε να προληφθεί ο πόνος στον ώμο και να αποκτηθούν ξανά οι κινήσεις του βραχίονα. Η δυσκολία αυτή στις κινήσεις, οφείλεται στη σπαστικότητα, η οποία αναπτύσσεται και εμποδίζει την αρμονική κίνηση και δυσκολεύει τη λειτουργικότητα των μελών του σώματος.

Στο στάδιο της σχετικής ανάρρωσης, στόχος είναι η επανεκπαίδευση του/της ασθενούς στη βάδιση και στη λειτουργική αποκατάσταση του άνω άκρου, και κυρίως των λεπτών κινήσεων. Αρχικά, πραγματοποιούνται ασκήσεις ισορροπίας σε όρθια στάση και σταδιακά προχωρά ο/η ασθενής στα στάδια της βάδισης και στο ανεβοκατέβασμα της σκάλας.

Η πορεία της αποκατάστασης υστέρα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς και εξαρτάται από την ηλικία, τη βαρύτητα του εγκεφαλικού επεισοδίου και τα υπόλοιπα προβλήματα υγείας που μπορεί να έχει ο/η ασθενής.

Βελονισμός

Ο βελονισμός έχει αποδεδειγμένα θετικά αποτελέσματα στην αποκατάσταση του/της ασθενούς μετά από εγκεφαλικό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί τρόπο θεραπείας για την αντιμετώπισή του. Οι βελόνες τοποθετούνται βαθύτερα απ’ ότι σε άλλες περιπτώσεις στα σημεία βελονισμού, μέχρι ο/ η ασθενής να αντιληφθεί το αίσθημα μουδιάσματος που του προκαλούν ( Τε Τσι ).

Συνολικά απαιτούνται περίπου 20 έως 40 συνεδρίες, αρχικά 3 φορές την εβδομάδα και ύστερα 2 φόρες, οι οποίες εφαρμόζονται μαζί με τη φυσικοθεραπεία. Μετά το τέλος των συνεδριών έχουν παρατηρηθεί σημαντικές βελτιώσεις, ιδιαίτερα στην ικανότητα κατάποσης, τη γνωστική ικανότητα, τη βελτίωση των νευρολογικών ελλειμμάτων και τη λειτουργία των κάτω άκρων.